Mücella dinimizin meşru görmediği menfaatler üzerine kurulmuş olan her türlü işin sonunda muhakkak acı bir pişmanlık vardır. Elimizde geçici olarak bulunan, bir gün mutlaka bizden alınacağını bildiğimiz bir şeye bel bağlamak ise açık bir cahilliktir. Ne kadar gayret etsek de ulaşmadığımız bir şeye sahiplik taslamak da abesle iştigalden başka bir şey değildir.

Kişinin dünyasına ve ahiretine yaramayan ilim faydasız ilimdir ki, Fahr-i Alem s.a.v. bu durumdan Cenab-ı Mevlâ’ya sığınmıştır. Hakikatin itibar etmediği her bilgi faydasızdır. Dünyevî konularla alakalı ilimler de ilâhi hakikatlerle irtibatlı olmalıdır. Aksi halde dünyayı imara değil, yıkıma sürükler.

Diğer taraftan zamana ve zemine göre kazanılan, insanın ve kainatın ezeli ve ebedi hakikati ile bağlı olmayan fikirler, bilgiler yine zaman tarafından yok edilmeye mahkumdur. Ebedi kurtuluş veya azabın bahis mevzu olduğu bir hayatta, geçici, mevsimlik kimi öğretilere sarılmak, yollara sapmak ateşle kucaklaşmak gibidir. Günü kurtarmak endişesiyle takdim edilen her bilgi, fikir, öğrenilen ilim, yan tesiri öldürücü etkiye sahip ilaca benzer.

Kulu Mevlâsından habersiz, O’na karşı isyankâr hale getirmeyi amaçlayan bilgilere ilim denilmez. Adına okullar yapılmış olsa da insanın hakikatini esas almayan, göz ardı eden her bilgi pek çok sorunun kaynağıdır. İlmin aslî vazifesi insana insanlığını bildirmek, dünya ve ahireti insana yaraşır şekilde güzelleştirmektir.

İlim Cenab-ı Mevlâmız katında yüceltilmiş ve “Hiç bilenlerle, bilmeyenler bir olur mu?” (Zümer, 9) buyurulmuştur. Neleri ve nasıl bilmemiz gerektiği de en güzel biçimde tarif edilmiştir. Bilgi kişinin uhrevî saadete kavuşmasına vesile olmalı, bununla birlikte dünya hayatını da en güzel şekilde yoluna koymaya yardımcı olmalıdır.