KUL HAKKI NE DEMEK?

Hukuk´u ibad, yâni "kul hakký" geniþ bir mefhum. Kulun bedenine ve mâlýna yapýlan tecavüzler maddî hukuk, kalb ve ruhuna verilen zaralar ise mânevi hukuk olarak deðerlendirmeli.

Kulun maddî hukukuna en büyük tecavüz, öldürme hâdisesi. Ýnsanýn yaþama hakkýna son veren, onun bu kâinatla olan bütün münasebetlerini bir anda kesip atma. Kulu, Rabbine ibadetten alýkoyma, Ýlâhi eserleri tefekkürden, Rahmani nimetlere þükürden men etme cinayeti. Allah´ý tesbih eden yetmiþ trilyona yakýn hücrenin bütün bu tesbihlerini bir kurþunla delip geçme, yahut bir býçakla kesip atma ihaneti.

Ve insan hayatýna son vermenin günümüzdeki en yaygýn þekli trafik kazalarý, alkol yahut acelecilik uðruna nice canlara kýyma, nice yuvalarý söndürme felâketi.

Fýkýh âlimlerimiz katlin üç yerde câiz olduðunu söylerler.

"Ýmandan sonra küfre girme", "evli olduðu halde zina etme" ve "haksýz yere bir insanýn kanýna girme." Bunlar dýþýnda insanýn hayatýný son verilmiyor.

HAKKIN BÜYÜÐÜ KÜÇÜÐÜ OLUR MU?

"Kim bir nefsi, kýsas yahut yeryüzünde fesat çýkarma sebeplerinin biri olmaksýzýn öldürürse, bütün insanlarý öldürmüþ gibidir." (Maide Sûresi, 32.) mealindeki âyet-i kerimin tefsiri sadedinde Üstad Bediuzzaman Hazretleri, þu enteresan beyanda bulunur:

"Bir mâsumun hayatý, kaný, hatta umum beþer için de olsa heder olmaz. Ýkisi nazar-ý kudrette bir olduðu gibi, nazar-ý adalette de birdir." (Sünuhat)

Yâni, Allah´ýn sonsuz kudretine nazaran bir insan yaratmakla bütün insanlarý yaratmak arasýnda fark olmadýðý gibi, O´nun sonsuz rahmet ve adaleti noktasýnda da bir insanýn katli ile, bütün insanlarýn katli arasýnda fark yoktur.

Ýnsanoðlu her nasýlsa, baþkalarýnýn hakkýný çiðnerken o insanlarýn Allah´ýn kulu olduklarýný unutuyor. "Ben Allah´ýn bir kuluna zulmedersem O´nun kahrýna hedef olurum" diye düþünemiyor.

Aslýnda bu hakikat, "herkesçe kolayca anlaþýlabilmeli" diye geliyor insanýn aklýna. Çünkü kime sorarsak kendisini de diðer insanlarý da Allah´ýn yarattýðýný söyleyecektir. Ama iþ münakaþaya döküldü de nefis kalbe, hissiyat akla hâkim oldu mu, artýk kulluk unutuluyor, adalet unutuluyor, âhiret unutuluyor. Ýþte bu unutmanýn kula pahalýya mâl olmamasý için Ýlâhî ikazlar geliyor.

ÇÝÐNENEN HAKLAR NASIL ÖDENECEK?

Bu Rahmanî ikazlara tercüman olma sadedinde Allah Resulü (a.s.m.) de ümmetini defalarca deðiþik þekillerde ikaz etmiþtir. Sadece üç misâl:

"Mazlumun bedduasýnýndan sakýnýnýz. Çünkü, onun duasýyla Allah arasýnda perde yoktur." (Buharî, Müslim)

"Ümmetimden müflis odur ki, kýyamet günü namaz ve zekâtla gelir. Ama, bu arada sövdüðü þu kimse, dövdüðü bir baþka kimse dahi gelir. Bunun üzerine kendisinin hasenatýndan þuna verilir, buna verilir. Üzerinde haklar bitmeden kendi hasenatý tükenirse o zaman onlarýn hatalarýndan alýnýr kendisine yüklenir. Daha sonra cehenneme atýlýr." (Müslim)

"Kaçmayarak, yalnýz Allah´tan sevap bekleyip sabrederek, düþmana karþý durduðun halde öldürülürsen, borçlarýndan baþka bütün günahlarýna kefaret olur. Bunu bana Cibril söyledi." (Müslim)

Bu son Hadis-i Þeriften çok önemli bir hakikat dersi olýyoruz: Þehitlik kul hakkýný kaldýrmýyor.

KUL HAKKINDA KURTULMA VAR MI?

Allah yolunda canýný veren bir mü´min bunun büyük mükâfaatýný görmekle birlikte, kullara olan borçlarýndan kurtulamýyor. Zira kul hakkýnýn affýný Cenâb-ý Hak kula býrakmýþ.

Samimi tövbe eden bir mü´minin de geçmiþ günahlarý affolunuyor, ama kul hakký bu affa da girmiyor.

"Tövbekâr olanlar hakkýnda hukukullah dâvâsý takib edilmez. Ancak hukuk-u þahsiye dâvâsý kalýr." (Hak Dini Kur´an Dili)

Meselâ, gýybet eden bir insan gýybet ettiði bir kimseden helâllýk almadýkça bu cürmün aðýr cezasýndan kendini kurtaramaz.

Selam ve dua ile