Abdülhamid kara çarþafý yasaklattý mý?
Bunlarýn hali nedir? Yaþlý Hýristiyan kadýnlara benzemiþler. Sanki böcek sürüsü..
02 Mart 2008 / 17:09Abdülhamid bu sözleri gerçekten söyledi mi?


MUSTAFA ARMAÐAN / ZAMAN



Türban tartýþmasýnýn yeniden alevlenmesiyle Sultan II. Abdülhamid’in ‘çarþaf yasaklama emri' dile düþtü. Kimler yazdý. Bakalým.



1) Murat Bardakçý, haberturk.com’da çýkan yazýsýnda (8 Þubat 2008) dindarlýðýyla meþhur Abdülhamid’in terör korkusundan Ýstanbul kadýnlarýnýn çarþaf giymelerini yasakladýðýný, dahasý çarþafýn Ýslamî kurallara uymadýðýný söylediðini ileri sürmüþ ve þöyle devam etmiþ:



ERKEKLER DE KARA ÇARÞAFA BÜRÜNÜRSE

“Sultan Abdülhamid, 1892’nin 2 Nisan günü, öðle namazýndan sonra Teþvikiye’deki Silâhhane binasýný ziyaret etmiþ ve Yýldýz Sarayý’na dönerken yolda bir grup çarþaflý ve peçeli kadýnla karþýlaþmýþtý. Kadýnlarýn yüzlerinin tamamen örtülü olmasý hükümdarýn dillere destan vesvesesini artýrmýþ, ‘Ya canýma kasdetmek niyetinde olan erkekler de böyle çarþafa bürünerek bana saldýrmaya kalkarlarsa halim nice olur?’ diye düþünmüþ ve hemen o gün, kadýnlarýn çarþaf giymelerini yasak etmiþti.”



BÖCEK SÜRÜSÜ GÝBÝLER

2) Avni Özgürel, Radikal’de (10 Þubat) Abdülhamid’e Teþvikiye Camii’nde cuma namazý bile kýldýrýyor ki asla söz konusu deðil (Allah’tan Bardakçý gibi “öðle namazý”ný kýldýrmýyor). Özgürel olayý þu kýlýkta sunmuþ: “Saraya dönüþ yolunda çirkin biçimde belleri baðlý siyah çarþaflara bürünmüþ, yüzlerini peçeyle örtmüþ kadýnlar gören padiþahýn mabeyn görevlisine, ‘Bunlarýn hali nedir? Yaþlý Hýristiyan kadýnlara benzemiþler... Sanki böcek sürüsü’ dediði söylenir... 1892 yazýnda yayýmlanan ferman…’





EL-ÝNSAF!

Burada keselim. “Böcek sürüsü” ha, pes vallahi! Üstelik mevsim yaz deðil, bahardý, Nisan’ýn 1’iydi (Bardakçý’nýn zannettiði gibi 2’si de deðildi). Hele yazýnýn son cümlesini, eminim Bardakçý bile yazmaya kadir olamazdý. Herhangi bir kaynak belirtilmeden “çarþaf yasaklanýnca, polislerin ellerine makas Kalpakçýlarbaþý, Þehzadebaþý, Köprü gibi Ýstanbul’un kritik noktalarýnda bekleyip çarþaflý gezen kadýnlarýn eteklerini kestikleri biliniyor” sözlerini okuduðumda “el-insaf!” dedim içimden, ‘tarihimiz kimlere emanet?’





Baþbakanlýk Osmanlý Arþivi, Yýldýz Sarayý, Baþkitabet Dairesi, No: 5894



TARÝHÝ BELGENÝN ORTAYA KOYDUÐU GERÇEK

Þimdi geldik meselenin bam teline. Sizi bir miktar zorlayacaðým ama belgenin, yorumcularýn ellerinde nasýl kýlýktan kýlýða girdiðini görebilmeniz için diþinizi sýkýn, derim. Üstelik sizin için metni biraz sadeleþtirdim. Belge ilk defa burada özet deðil, tam metin olarak yayýnlanýyor. Baþkâtip Süreyya Bey’in sultanýn aðzýndan kaleme aldýðý belge konuþuyor:



HIRÝSTÝYAN KADINLARINA BENZEMÝÞLER

“Padiþah hazretlerinin, bugün yüce cuma selamlýðý törenini müteakip Teþvikiye’de bulunan devlet silahhanesini yüksek teþrifleri gerçekleþtikten sonra saraya dönerken geçtiði yol üzerinde acayip bir tarzda bellerinden baðlý siyah çarþaflara bürünmüþ ve yüzlerini dahi siyah renkte ve gayet ince peçelerle örtmüþ bazý kadýnlar gözüne iliþmiþ, bunlarýn neredeyse çýplak denilecek derecede açýk saçýk bulunmalarýna ve adeta matem elbisesi giyinmiþ Hýristiyan kadýnlarýna benzemiþ olmalarýna bakarak birdenbire Müslüman olup olmadýklarýnda tereddüde düþmüþtür.



Delil ve açýklama gerektirmez bir husustur ki, Yüce Ýslam Devleti’nin (Allah onu kýyamete kadar yaþatsýn) kývam ve bekasýnýn ve þevket ve yükseliþinin artýþý, devlet kurumunun fertlerini oluþturan bütün erkek ve kadýn Müslümanlarýn hal, durum ve hareketlerinde Þeriatýn faydalý ve kurtarýcý hükümlerine eksiksiz bir ihtimamla uymalarýna baðlýdýr. Aksi hal, Allah korusun, gerek ümmetin fertleri, gerekse devletin esasý için maddî ve manevî açýdan sonsuz zararlar verecektir.



Bu yüzden Müslüman kadýnlarýn Allah’ýn emirleri arasýnda bulunan tesettür ve hicaba girmenin güzel adabýna dikkat ve özen göstermeleri gerektiðine dair beyan ve delil getirmek gereksizdir. Ýþbu çarþaflar ise Müslüman kadýnlarca tesettür emrine asla uygun ve müsait olmadýðý gibi, [kötü] bir maksatla þuraya buraya girmek için bazý münasebetsiz erkekler tarafýndan dahi bir yerde fesat ve mel’anet [aleti] olarak kullanýlmaktadýr. Hatta geçenlerde bir erkek bu þekilde çarþafa bürünerek kadýn kýyafetinde silahlý olarak bir eve girmiþ ve evdeki kadýnýn üzerine hücum edip çaldýðý eþyayý pencereden arkadaþýna atarak savuþmuþtur. Dinî açýdan ve toplumun iyiliði için açýk olan çok sayýdaki zarar ve sakýncaya dayanarak bu konuda gereken kiþilere yumuþakça ve münasip bir üslupla anlatýlmak ve gerekli nasihatler verilmek suretiyle kadýnlarca çarþaf giyilmesinin yasaklanmasý [veya engellenmesi] için sebeplerin temini padiþahýn emir ve fermaný gereðidir. O konuda emir ve ferman, emir sahibinindir.”



Metnin nefaseti ve üslubunun yumuþaklýðý bir yana, bir çeliþki gözleri yakmakta deðil midir? Abdülhamid, hem çarþafýn yasaklanmasýný emrediyor (güya), hem de onun Müslüman kadýnlarýn tesettürüne uygun olmadýðýný söylüyor, yani çarþafý açýk saçýk ve neredeyse ‘çýplak’ buluyor! Hem Þeriata uymanýn önem ve gereðinden bahseden, hem de çarþafýn dinî açýdan sakýncalý olduðunu söyleyen bir metin sizce gerçekte ne demek istemiþ olabilir?



Ýþte popüler tarihçinin anlamak istemediði, daha doðrusu anlamaya güç yetiremediði için özellikle düzleþtirip çarpýttýðý yalýn gerçek, bu sorunun ucundadýr ve ancak tarihin katmanlarý arasýnda çýkýlacak zahmetli bir yolculukta açacaktýr peçesini.

Haftaya çarþafýn tarihini yazýn, diyenler parmak kaldýrsýn!