Vücudumuzda hayati öneme sahip birçok sývý salgýlanýr. Bunlardan biri de gözyaþýdýr. 98.2'si su olan gözyaþý, içinde farklý oranlarda farklý maddeler bulunan çok özel bir sývýdýr. Geri kalan kýsýmda kan plazmasýyla ayný oranda üre ve plazmadakinden daha az oranda glikoz, tuzlar ve organik maddeler bulunur. Gözyaþýnýn bu muhteþem bileþimi saðlýklý bir görüþ için tahmin edilemeyecek kadar önemlidir.

Bazý kiþiler tarafýndan yalnýzca tuzlu bir su olduðu zannedilen gözyaþý, göz için nasýl bir koruma saðlar?

Saðlýklý, net bir görüþ için neden gözyaþýna ihtiyaç vardýr?

Gözyaþý daha az üretildiðinde gözde hangi rahatsýzlýklar oluþur?

Gözyaþýnýn Görevleri Nelerdir?

Gözyaþý bileþenlerinin varlýðý iyi ve net bir görüþ için þarttýr. Bileþenlerin miktarýnda ya da yapýsýndaki ufak bir farklýlýk olduðunda göz kolaylýkla mikrop kapabilir ya da gözümüz net görme özelliðini yitirebilir. Gözyaþýnýn görevleri 4 ana baþlýk þeklinde verilebilir:

Göz yüzeyini nemlendirmek ve kuruluðun vereceði hasarý engellemek


Mikroskobik olarak pürüzsüz olamayan göz yüzeyini pürüzsüz optik bir yüzey yapmak

Gözün kornea bölümüne ihtiyaç duyduðu oksijen ve diðer besinleri saðlamak


Gözü bakterilerden ve enfeksiyonlardan korumak.

3 Farklý Katman… 3 Farklý Ýþlev…



Çok kompleks bir yapýda olan gözyaþýný oluþturan bileþenler, 3 katman oluþturacak þekilde gruplanmýþtýr:

1. Yað Katmaný: Gözyaþýnýn en üstte yer alan katmanýdýr. Bu sayede hemen altýnda bulunan sývý katmanýn buharlaþarak fonksiyonunu yitirmesini ve gözyaþýnýn alt göz kapaðýndan akýp gitmesini engeller. Yað salgýlayan bezlerin bulunduðu katman çok ince olmasýna karþýn, gözyaþýnýn dýþarý akmasýný ve buharlaþmasýný baþarýyla engellemektedir.

2. Sývý Katman: Bu katman, gözyaþýnýn temel katmanýdýr. Yað tabakanýn hemen altýnda; ortada yer alýr. Üç katman arasýnda en kalýn olanýdýr. Ýçinde tuzlarý, proteinleri ve lizozim adlý özel bir kimyasal maddeyi barýndýran karmaþýk bir yapýsý vardýr.

Sývý katman gözün kornea tabakasýný besleyen oksijeni taþýr, atýk ürünleri korneadan uzaklaþtýrýr, korneada oluþabilecek enfeksiyonlarý engeller.

Algýladýðýmýz görüntülerin normal olmasý için gözün kornea tabakasýndaki su hacminin deðiþim göstermeden belirli bir oranda kalmasý þarttýr. Eðer bu oran bozulursa kornea þiþer ve formu bozulur. Sývý katman ayrýca korneadaki bu su hacminin dengede kalarak görüntü kalitesinin yüksek olmasýný saðlar.

3. Mukus Katmaný: Göz yüzeyinde bulunan konjonktiva adlý ince zardaki hücreler tarafýndan üretilir. Gözün hemen üzerinde yer alýr, gözyaþýnýn en alttaki katmanýdýr. Üzerinde yer aldýðý epitel yüzeyi hidrofobiktir, yani suyu sevmeyen iten bir yapýsý vardýr. Eðer sývý katman ile bu katman yer deðiþtirmiþ olsalardý mukus tabakasý göz üzerinde duramayacak dolayýsýyla bir iþe yaramayacaktý. Bu katmanda gözün üzerinde durabilen musin adlý özel bir kimyasal madde bulunur. Gözyaþý bu madde ve mukus katman sayesinde yerçekimine karþý koyarak gözün önünde durmayý baþarýr.

Gözyaþýnýn Üretilme Miktarý Neden Önemlidir?

Gözyaþý, sadece korneayý kurumaktan kurtaracak ve göz küresinin yüzeyinin kayganlýðýný kaybettirmeyecek miktarda üretilir. Böylece, göz hareket ettiðinde göz kapaðýnýn iç kýsmý ile gözün üstü arasýnda sürtünmeden kaynaklanan bir rahatsýzlýk meydana gelmez.

Gözyaþýný oluþturan bileþenlerin yeterli miktarda üretilmemesi ya da bir bileþenin eksik olmasý göz yüzeyi üzerinde kuru noktalarýn oluþmasýna neden olur. Bu durumda da göz ile göz kapaðý arasýnda sürekli bir sürtünme olur ve gözün her hareketi bizim için bir eziyet haline gelirdi. Örneðin gözyaþý kuruluðu olan hastalarda, gözlerde sürekli bir yanma ve gözün içinin kum dolu olduðu hissi duyulur. Gözler batar, kaþýnýr, þiþer, kýzarýr ve hastalýðýn ileri aþamalarýnda hasta görme yeteneðini kaybedebilir. Göz bileþenlerinde bozukluk ya da eksiklik olanlar, her 10–15 dakikada bir gözlerine yapay gözyaþý damlatmalýdýrlar. Pek çok insan bu rahatsýzlýðý yaþar ve kýsýtlý bir rahatlama saðlayan göz damlasý ve ilaçlar için pek çok para harcar.

Evrim Teorisini Tümüyle Yýkan Ýndirgenemez Komplekslik Gerçeði

Bir göz damlasýndan çok daha üstün özelliklere sahip olan ve insan vücudunda üretilen gözyaþý, öncelikle farklý kimyasal maddelerden oluþur ve bu maddeler hassas bir karýþým oraný ile birleþirler. Bundan baþka gözyaþýyla birlikte gözyaþýný üreten salgý bezleri, otomatik gözyaþý salgýlanma ayarlarý ve boþaltým kanallarý da vardýr. Bunlar düþünüldüðünde gözyaþýnýn tesadüfen meydana geldiðini ve yine tesadüfen göze yerleþtiðini söylemek akýl ve mantýk dýþý bir iddiadýr. Bu nedenle gözyaþýnýn tesadüfen oluþtuðunu iddia eden bilim adamlarý cevaplayamadýklarý bazý sorularla karþý karþýya kalmýþlardýr:

Ýnsan vücudunda nasýl olup da göz için hem böyle kuvvetli bir temizleyici görevi görecek, hem de göze en ufak bir zarar vermeyecek bir sývý sentezlenmiþtir?


Göz eðer aþama aþama geliþmiþse bu ideal sývý sözde tesadüfen oluþana kadar göz nasýl korunmuþtur?


Gözyaþý olmadan gözün dýþ etkenlerden korunmasý ve doðal bakýmýnýn kendi kendine yapýlmasý mümkün deðildir. Böyle bir durumda da gözyaþýna sahip olmayan bir göz evrimcilerin senaryolarýnda iddia ettiklerinin aksine tesadüfen geliþemeyecek, bir süre sonra iþlevini yitirecek ve bu organ asla kusursuz yapýsýna kavuþamayacaktý. Bu gerçek, gözün indirgenemez kompleksliðinin en belirgin örneklerinden biridir.

Unutulmamalýdýr ki; gözyaþý þimdiye kadar yaþamýþ olan ve þu anda dünya üzerinde yaþamakta olan bütün insanlarda vardýr. Herkeste ayný özelliklere sahiptir. Açýktýr ki gözün tek bir parçasýnýn bile tesadüfen oluþmasý mümkün deðildir. Gözü bir bütün olarak yaratan, her insanda ayný özelliklerin var olmasýný saðlayan üstün güç sahibi Allah'týr. Göz Allah'ýn kusursuz yaratmasýnýn tecellilerinden bir tanesidir. Allah’ýn sonsuz yaratma ilmi, Kuran’da þu þekilde haber verilmektedir:

“… O, seni yarattý, 'sana bir düzen içinde biçim verdi' ve seni bir itidal üzere kýldý. Dilediði bir surette seni tertib etti.” (Ýnfitar Suresi, 7-8)

Gözyaþý Nasýl Dezenfekte Ediyor?

Çoðu insanýn "yalnýzca aðlandýðýnda akan tuzlu su" zannettiði gözyaþý, son derece özel bir sývýdýr. Ýlk görevi gözü mikroplara karþý korumaktýr. Ýçinde bulunan "lizozim" enzimi birçok bakteri türünü parçalayabilme ve mikrop öldürme özelliðine sahiptir. Lizozim sayesinde göz, enfeksiyonlardan korunur. Bu madde, binalarý mikroplardan temizlemek için kullanýlan kuvvetli dezenfektanlarýn içeriðindeki maddelerden bile daha etkilidir. Peki böylesine güçlü bir dezenfektan, nasýl olur da göz gibi hassas bir organa hiçbir zarar vermez ve aksine mükemmel bir koruma yapar? Bu, Allah'ýn yaratýþýndaki üstün sanatýn örneklerinden biridir. Gözyaþý gözün kimyasal yapýsýna en uygun þekilde yaratýlmýþtýr. Yaratýlýþýn her noktasýnda mevcut olan muhteþem uyum, ayný þekilde göz ve gözyaþý için de geçerlidir.

Gözde bir de yaðlama sistemi mevcuttur. Bu sistem günde yaklaþýk yüz bin defa dört ayrý yöne dönen gözün, bu hareketlerin sonucunda yýpranmasýný engeller.

Bu makale, Ýlmi Mercek Dergisi 49. sayý (Temmuz 2008) 18. sayfada yayýnlanmýþtýr