Bu huylarý sýrasýyla tanýyalým:

Bir þeyi olduðunun dýþýnda söylemeye veya göstermeye yalan denir. En büyük yalan Allah ve Rasulü adýna söylenen yalandýr. Bunu daha çok okumuþ insanlar yaparlar. Allahu Tealâ’nýn haram dediði bir þeyi helâl göstermek, ayet ve hadisleri asýl manasýnýn dýþýnda yorumlamak ve Efendimiz (A.S.) adýna hadis uydurmak bu kýsma girer.
Burada anlatýlan yalan, kasýtlý yalandýr. Bilmeden yanlýþ söylemek, bir þeyi farklý tahmin etmek, açýkça gözüken bir kötülüðü önlemek veya iki kiþinin arasýný bulmak için yalan söylemek bu kýsma girmez.

Sözünde durmamak: Bu, iki þekilde olur. Birincisi karþýsýndakine bir þeyi yapmaya söz verir, onu kendisine güvendirir fakat niyeti yapmak deðildir. Bunda hem yalan, hem hiyanet vardýr ve tam bir münafýklýk alâmetidir. Ýkincisi, elinde olmayan sebeplerle sözünde durmamaktýr. Söz verirken yerine getirmek niyeti taþýyan bir kimsenin, unutma, güç yetirememe gibi sebeplerle sözünü yerine getirememesi münafýklýk alameti deðil, belki acizliktir.

Günümüzde özellikle ticaret erbabýnýn ve idarecilerin bu konuda çok dikkatli olmalarý gerekir. Ýnsanlarý kendisine güvendiren, fakat sözüne sadýk olmayan kimselerin dünya ve ahirette yüzü gülmez. Çünkü onlar, mazlumlarýn ahýný almýþlardýr.

Bir mü’min, küçük-büyük, imanlý-imansýz kime ne söz vermiþ ise onu tutmaya çalýþmalýdýr. Bir baba veya anne, yapmayacaðý bir þeyi yapacaðým, almayacaðý bir þeyi alacaðým diyerek kendi çocuklarýný bile aldatmamalýdýr. Bu, hem kendini devamlý sözünü çiðnemeye götürür, hem de çocuðu yalan söylemeye ve sözünde durmamaya alýþtýrýr.

Hadis-i þerifte anlatýlan üçüncü huy olan hainlik de, mümine hiç yakýþmayan bir sýfattýr. Mümin, güvenilir insandýr. Emanet edilen herþeyi gücü yettiðince korumaya çalýþýr. Emanetlerin en baþýnda, Allahu Tealâ’nýn korunmasýný istediði ibadet ve edebler gelir. Ýman, namaz, adalet, iffet, mertlik en büyük emanetlerdir. Bunlarý koruyamayan insan, aslýnda yeterince ‘emin’ deðildir.

En büyük hainlik, dini kullanarak dünya kazanmaya çalýþmaktýr. Güzel amelleri kötü emellerine alet etmek, salih insan görüntüsüyle sakat iþler çevirmek hainliðin ve münafýklýðýn ta kendisidir. Bir makam ve yetki sahibinin, yetkisini kendi çýkarlarý için kullanmasýnýn da bir çeþit hainlik olduðunu hatýrlatalým.

Haddi aþmak, hak yemek: Birisiyle münakaþaya veya çekiþmeye giren bir kimse, karþýsýndakinin hakkýný yer ve o haklýyken haksýz göstermeye çalýþýrsa, bu da bir münafýklýk alametidir. Haklýyý haksýz duruma düþürmek müslümanýn sýfatý deðildir. Din adýna da dünya adýna da yalan söylenmez. Haksýzlýk edilerek hak korunmaz. Hak, lâfla deðil, edeble korunur. Edeb, hak karþýsýnda boyun eðmektir, haklý olana hakkýný vermektir. Edeb, dosta merhamet, düþmana da adalet göstermektir. Edeb, insanýn içinin dýþýndan, niyetinin iþindan daha güzel olmasýdýr.

Sonuç olarak, bir mümin Allah Rasulü’nün bildirdiði bu nifak alametlerinden tamamen kurtulmadýkça, imanýn tadýný alamaz, ihlâslý kullardan olamaz.