Üç Muhammed : Ýki tasavvur bir gerçek
1/12/2000

Ve nihayet bitti...
Her kitap bir doðumdur. Kimisinin sancýsý kýsa, kimisininki uzun sürer. Kimisinin bedeli küçük kimisininki büyük olur. Üç Muhammed'in sancýsý biraz uzun sürdü, ama sonunda o da doðdu.

Üç Muhammed'i kaleme almama neden olan olay herkesin her zaman duyduðu kliþe bir hitaptý:

"Allahýmýz bir!

Kitabýmýz bir!

Peygamberimiz bir!"

Ýþte tam burada durmuþtum. Bu duruþ hayli uzun sürdü. Üzerinden yedi yýl geçti.

O ses hâlâ kulaklarýmda çýnlýyor: "Peygamberimiz bir!.."

Bu ne güzel temenni, fakat þu sorularýn cevabý hiç de bu temenni kadar iç açýcý deðil: Bir, bu temenni yaþanan gerçeðe tekabül ediyor muydu? Bunun aktüel karþýlýðý var mýydý? Sahi, gerçekten bir miydi peygamberimiz?

Sorular bunlarla sýnýrlý deðildi: Müslümanlarýn tümü ayný peygambere mi inanýyorlardý? Farz-ý muhal, inandýklarý peygamber kabrinden kalkýp gelse, "peygamberimiz bir" diyenler ona karþý kaç tür tavýr ortaya koyardý? Bir tel alabilmek için saçýna sakalýna hücum edenlerin yüzdesi, bir parça koparabilmek için elbisesine üþüþenlerin oraný ne kadar olurdu?

Ya hiç tanýmayacak olanlarýn yüzdesi? Yoksa, "Benim zihnimde oluþturduðum imaj aslýndan daha iyi" deyip, gerçeðine sýrt mý dönerlerdi? Peygamberlerini taþlayarak öldüren Ýsrailoðullarý gibi taþlayanlar da çýkar mýydý?

Her þey için geçerlidir: Bir þeyin gerçeði kaybolunca, imajý oluþturulur. Oluþturulan imaja "tasavvur" denir. Müslümanlarýn zihninde oluþan peygamber tasavvurlarýný merak edip araþtýrsak, birbirine hiç uymayan kaç peygamber tasavvuru çýkardý dersiniz?

Melek peygamber?

Yeryüzünde deðil gökyüzünde yaþayan, dolayýsýyla iz býrakmayan, iz býrakmadýðý için de izlenmeyen, hayattan yüceltme bahanesiyle dýþlanmýþ, dolayýsýyla hayata taþýnmasý mümkün olmayan, bir masal kuþu gibi hep "Kaf Daðý"ný mesken tutan, hayatýn içinde ve hayata müdahil olmayan bir peygamber...

Ya da "vahiy postacýsý"?

Kur'an'ý bir ara kablosu hüviyetiyle iletip, müminlerin hayatýndan usulca geri çekilen bir peygamber... Bu durumda o, artýk tarihin malýdýr. Misyonu yaþamýyla sýnýrlýdýr. Dolayýsýyla bu misyonun taþýnmasý, yaþanmasý, üretilmesi, ihya edilmesi, örnek alýnmasý söz konusu deðildir.

Ýkisi de ayný kapýya çýkmýyor mu: hayattan dýþlamak... Ne ki, birincisi bu sonucu yüceltme adýna gerçekleþtirirken, ikincisi indirgeme adýna gerçekleþtiriyor.

Birinciler peygamberlerine, Hz. Ýsa'yý yücelteceðim derken yarý-ilah haline getiren Hýristiyanlarýn yaklaþýmýný sergilerken, ikinciler peygamberlerini taþlayan ve onlara sýradan biri muamelesi yapan Yahudilerin yaklaþýmýný sergiliyor.

Þu bir gerçek ki, bir peygamber iki tür yaþar: Birincisi fiziki varlýðýyla, ikincisi misyonuyla. Bir peygamber iki kez öldürülebilir: Birincisi fiziki varlýðýný ortadan kaldýrarak, ikincisi misyonunu ortadan kaldýrarak.

Eðer peygamberin fiziki varlýðý ortadan kaldýrýlmýþ fakat misyonu yaþýyorsa, o gerçekte yaþýyor demektir. Çünkü peygamberi peygamber yapan bedeni deðil mesajýdýr. Fakat, eðer ortadan kaldýrýlan misyonu ise, iþte peygamber asýl o zaman ölmüþ ve öldürülmüþ demektir.

Tarihsel süreç içerisinde, bir de Ýslami disiplinlerin kendilerine özgü peygamber portreleri oluþmuþtu Hadisçilerin hep söz söyleyen, sürekli konuþan peygamber anlayýþý, Fýkýhçýlarýn, Hz. Peygamber'in her söz ve davranýþýna bir hukuk definesi gibi baktýklarý formel aklýn kodlayýcý peygamber anlayýþý; ve Mistisizmin peygamberi adeta buharlaþtýrýp bir "enerji bedene" dönüþtüren "Nur-u Muhammedi" felsefesine dayalý irfanî peygamber anlayýþý...

Bu problemli tasavvurlarýn saðlamasýný neyle, nasýl yapacaktýk? Yani, doðru bir peygamber anlayýþýna nasýl ulaþacaktýk?

Elbette Kur'an'la!

Çünkü, nasýl Kur'an'ý onunla tanýdýksa, onu da Kur'an'la tanýyabilirdik. O nasýl Kur'an'ýn aynasýysa, Kur'an da onun aynasýydý. Allah'ýn gör dediði yerden bakanlar, onu Kur'an'da Kur'an'ý onda görürlerdi.

Kur'an onu "tarihsel bir deðer" olarak deðil, aktüel bir deðer olarak tanýtýr ve her müminin "þimdi ve burada"sýna taþýr. Kur'an'a göre o aktif, kurucu ve inþa edici bir öznedir. Kur'an onu bir 'iletiþim aleti" gibi, ya da "melekleþtirilmiþ bir efsane varlýk" gibi gören anlayýþý dýþlar.

En iyisi onu Kur'an'dan öðrenmek. Nasýl ki Kur'an'ý en iyi o anlatmýþsa, onu da en iyi Kur'an anlatmýþtýr.

O veda hutbelerinde "büyük þahit" olmanýn endiþesiyle kendisini dinleyen kalabalýklara önce "Teblið ettim mi?" diye soruyor, ardýndan aldýðý cevabý Allah'a arz ederek "Þahid ol Yarab!" diyordu.

Ondan 14 asýr sonra dünyaya gelen sýradan bir kulun þahadetinin onun nezdinde bir deðeri varsa, ben de þahidim ki o, Risalet görevini bihakkýn yerine getirmiþtir. Bu kitap, þahadetimin bir belgesi sayýlýrsa, iþlevini ifa etmiþ olacaktýr.